Persoonlijke Grenzen Stellen: STOP! Hier is mijn grens!
Hoe bewaak ik op een assertieve manier mijn grenzen?
Nee, grenzen stellen naar anderen is niet makkelijk. Mocht het makkelijk zijn, dan hadden niet zo veel mensen hier problemen mee. Ook voor mezelf is dit al heel mijn leven een thema. Bijkomend, zowel binnen mijn ervaring tijdens mijn voorbije loopbaan als people en HR-manager als ook op dit moment als zaakvoerder van 2Challenge en loopbaancoach van Passion for Work, ondervind ik dat velen het moeilijk hebben met het bewaken van persoonlijke grenzen.
Wat ik leerde tijdens mijn persoonlijke zoektocht, deel ik graag met jou…
Over je grenzen laten gaan geeft stress, mentaal maar ook fysiek. Je bent boos of verontwaardigd, je voelt je gefrustreerd of mis begrepen, mogelijk zitten je schouders vast of heb je een knagende buikpijn. Je verliest je energie…
Je grenzen kennen is voor sommige mensen al niet evident, ze bewaken vaak nog moeilijker.
En alleen als je je eigen grenzen kent, kan je ook assertief reageren. Assertief zijn is “op een niet kwetsende, tactvolle manier opkomen voor de eigen mening, behoeften of belangen.” Assertief zijn is dus evengoed je grenzen aangeven en beschermen. Assertief zijn is zelfverzekerd overkomen, in je eigen kracht staan, opkomen voor je eigen ik.
Grenzen stellen: hoe doe je dat? Volg de volgende drie stappen:
Stap1: Definieer je grenzen
Stap2: Herken wanneer mensen over je grenzen gaan.
Stap 3: Bewaak je grenzen consistent!
Stap 1. Definieer je Grenzen
Hoe grenzen definiëren?
Je kan enkel je grenzen definiëren door jezelf te kennen. Grenzen zijn namelijk gelinkt aan je persoonlijkheid, je waarden en normen. Wat vind jij belangrijk? Wat kan en kan niet ter bescherming van je persoonlijke ruimte? Vaak creëren ook die waarden die je belangrijk vindt, de moeilijkst te bewaken grenzen. Neem jij graag verantwoordelijkheid op, dan is dat ook vaak een grens die je makkelijk overschrijdt. Vind je het belangrijk dat mensen je waarderen, dan laat je vaak over je grenzen gaan omdat je weet dat er een mogelijke waardering volgt van diegene die over je grenzen gaat.
Dus, ken jezelf! Wat zijn jouw waarden? Ook binnen loopbaancoaching gaan we hiermee aan de slag. Door verschillende oefeningen te doen, leer je wat jouw waarden zijn. Dit is de start naar het definiëren van je grenzen.
Definieer je grenzen concreet en specifiek. Bijvoorbeeld:
Die ene taak die niet meer mijn verantwoordelijkheid is, wil ik nog één keer doen op het werk en uitleggen aan een collega.
Een conflict op het werk hoeft niet negatief te zijn, maar ik laat me niet uitschelden door een collega.
Ik spreek nog één keer af met mijn vriendin op die verre locatie zoals zij altijd vraagt, maar volgende keer wil ik dichter bij huis afspreken.
Bekijk ook of je met bepaalde grenzen flexibel kan zijn. Bijvoorbeeld: het was deze keer de afspraak om met mijn vriendinnen af te spreken bij mij thuis, maar doordat één van hen in het gips ligt, ben ik bereid om nu bij haar af te spreken.
Stap 2. Grenzen herkennen
Wanneer gaat iemand over jouw grens? Kan je aangeven welk moment dit is? Of waarom je mensen over je grenzen laat gaan? Misschien help je graag mensen en heb je het daarom moeilijk om nee te zeggen ook al zou je dit willen? Vaak wil men ook conflicten vermijden en knijpt men voor die ene keer liever een oogje dicht dan de confrontatie aan te gaan. Misschien reageer je niet als je grenzen overschreden worden omdat je bang hebt van de gevolgen. Hoe gaat je omgeving reageren?
Om je grenzen te bewaken, moet je dus weer jezelf goed kennen
Stel dus jezelf de vraag: “Zijn mijn grenzen (voldoende) gedefinieerd?” Of je kent je grenzen wel maar is het eerder waarom je grenzen overschreden worden, waar je aan moet werken? Pas als je dit van jezelf erkent, kan je ook leren herkennen en vooral voelen wanneer je grenzen overschreden worden en kan je leren deze te bewaken. Leer voelen wanneer je die kramp in je maag krijgt, wanneer die spanning in je nek opkomt. Voel wanneer die frustratie opkomt, wanneer je boos wordt of in die defensieve houding gaat…
Stap 3. Je Grenzen bewaken
Je grenzen kennen en weten hoe, wanneer en/of waarom deze worden overschreden heeft te maken met je identiteit. Dit moet je ontdekken bij jezelf. Enkel door dit helder te stellen voor jezelf, kan je ook je grenzen bewaken en kenbaar maken aan de buitenwereld. Ook dit is Personal Branding: ik weet waar ik voor sta en ik stem mijn gedrag en communicatie hierop af waardoor het voor mijn omgeving duidelijk is en zij me kunnen zien als een zelfverzekerd en assertief persoon.
Want ja, van zodra je weet wanneer je grenzen worden overschreden, heb je een keuze! Je eigen grens overschrijden, je grens laten overschrijden of je grenzen en daardoor je eigen mentale en fysieke gezondheid beschermen.
Door grenzen te stellen, geef je ook duidelijkheid aan je omgeving en kan je je persoonlijke ruimte bewaken. Door grenzen te communiceren, geef je aan aan je omgeving hoe je wil dat zij met je omgaan. Het gaat over je persoonlijke grenzen. Dat betekent ook dat het aan jou is om die grenzen te bewaken. Iemand anders kan voor jou niet inschatten wanneer je over je grens gaat. Weet ook dat een grens die niet gecommuniceerd wordt, onbestaande is.
Misschien weet je vriendin helemaal niet dat jij het vervelend vindt om telkens een uur te moeten rijden om haar te zien. Misschien weten je collega’s niet dat jij de pest hebt aan die ene taak waar jij specialist in bent. Grenzen aangeven geeft dus duidelijkheid voor jezelf, voor je omgeving, nu en ook naar de toekomst toe.
En hoe bewaak je nu deze grenzen?
Want dit hoeft niet op een agressieve manier te gebeuren. Gebruik bv. het ik-model zodat je op een assertieve manier kan aangeven waar je grens ligt. Bij het ik-model geef je aan wat je grens is, wat je gevoel hierbij is als deze grens wordt overschreden en dit allemaal vanuit je eigen ik, vanuit je eigen perspectief. Je valt de ander niet aan, het gaat over jou…
Ik heb een grens (ik had voor mezelf uitgemaakt dat ik deze taak niet meer zou doen) die wordt overschreden (toch wordt ik telkens gevraagd om opnieuw deze taken op te nemen) en dat geeft mij een gevoel (en ik voel me hier niet prettig bij aangezien dit niet meer tot mijn verantwoordelijkheden hoort en ik zelf veel werk heb) Liever wil ik … (Liever wil ik iemand van jullie uitleggen hoe deze taak perfect uit te voeren, zodat jullie dit vanaf volgende keer zelf kunnen opnemen.)
Vind je het moeilijk om nee te zeggen?
Bekijk het even anders. Nee zeggen tegen je omgeving, betekent ook ja zeggen tegen jezelf en wat je wel wil!
Nee, ik kan vandaag niet overwerken, want ik zeg ja tegen een avondje zwemmen met mijn kinderen.
Nee, ik kan jouw taken er op dit moment niet bij nemen want ik zeg ja tegen de deadlines waar ik verantwoordelijk voor ben.
Nee, ik wil niet altijd BOB zijn, want ja ik wil ook eens gezellig een glaasje drinken.
In plaats van dadelijk nee te zeggen, kan je ook aangeven dat je over een vraag even moet nadenken of zeg een beetje nee: “OK, ik heb nu een kwartiertje tijd. Als we meer tijd nodig hebben om dit te bespreken dan heb ik morgen om 14u nog plaats in mijn agenda.”
Grenzen stellen en assertief nee zeggen
Nee zeggen, spreken vanuit de ik-vorm, dit vraagt oefening! Dit gaat niet voor iedereen vanzelf. Als je een situatie hebt waar je grenzen worden overschreden en je wil hier assertief op reageren, schrijf van desnoods eerst uit wat je wil zeggen. Begin desnoods ook met kleine grenzen, of bij mensen die je graag zien. Zo kan je stilletjes oefenen voor je voor hete vuren komt te staan. Let er ook op dat je niet vanuit emotie reageert. Soms is het beter om even diep te ademen, tot tien te tellen, je misschien zelfs even af te zonderen voor je reageert. Let wel, stel het niet uit. Wacht niet te lang om je grenzen aan te geven. Hoe langer je wacht, des te moeilijker wordt het. “Maar je hebt er toch nooit een probleem van gemaakt om telkens met de auto te rijden als we afspreken?”
Let ook op je lichaamstaal. Kijk naar mensen die wel assertief kunnen zijn, die in jouw ogen krachtig en zelfverzekerd zijn. Hoe staan ze? Hoe praten ze? En wat kan jij hiervan leren?
Grenzen stellen: start met een oefenperiode
Wees ook tijdens deze oefenperiode niet te streng voor jezelf. Oefenen betekent dat je soms ook al eens zal falen. Toch, weet dat je bij elke poging weer zaken leert. Bekijk wat er mis ging en neem dit mee voor een volgende keer. En trouwens, weet ook dat je niet elk conflict hoeft te winnen. Soms dwingt je omgeving je tot het overschrijden van je grenzen. Wees hier echter bewust van en stel je grens opnieuw! Want ja, als je omgeving je blijft dwingen je grenzen te overschrijden, dan is het nodig om van omgeving te veranderen.
Zeker als je aan het oefenen gaat, slaan mensen soms over in het andere uiterste. Wees niet rigide en bekijk niet elk overschrijden van een grens als een zwaar conflict of een strijd. Denk pragmatisch, vanuit een win-win situatie en met respect en begrip naar de andere toe. Soms zijn er alternatieven of compromissen mogelijk in plaats van staalhard nee te zeggen.
Nog een laatste tip: geef anderen ook de tijd en de ruimte om te wennen aan het feit dat jij plots je grenzen bewaakt. Misschien zijn mensen het helemaal niet gewoon van je.
Kortom, grenzen stellen begint bij jezelf! Ken jezelf, ga voelen, onderzoek je waarden en waarom je mensen over je grenzen laat gaan. (identiteit)
Herken en voel je grenzen en bewaak ze. Een grens niet aangegeven of gecommuniceerd bestaat niet. (gedrag/communicatie) Doe dit consistent en je omgeving krijgt een duidelijk beeld over wat je wil en niet wil en hoe ze met jou kunnen interageren. (Imago)
En jij: wil je jouw grenzen beter bewaken?
Heb je hulp nodig bij het bepalen van je waarden en onderzoeken van je identiteit, het communiceren van je waarden om zo te bouwen aan je imago? Ga dan aan de slag met Personal Branding! Als loopbaancoach bekijken we tijdens de sessies de waarden die jij belangrijk vindt en ook wat je goed kan en graag doet, wat je graag wil ontwikkelen, welke beroepen er passen bij je persoonlijkheid enz. Door dit op te lijsten leer je hoe je zaken bespreekbaar kan maken, met je leidinggevende, met je collega’s…
Dit alles komt aan bod in ons loopbaan programma. Dit programma komt in aanmerking voor loopbaancheques waardoor je 7 u coaching krijgt voor €80 via subsidie van VDAB.
Vraag snel een gratis verkennend gesprek aan met Sabine Havelaerts via https://www.ijk-coaching.com/contact